دتکتور ها به عنوان آشکار ساز در سیستم اعلام حریق مورد استفاده قرار میگیرند. وظیفه دتکتور ها تشخیص حریق و اعلام آن به تابلو کنترل مرکزی است.دتکتورها وسایل الکترونیکی هستند که در شکل ها و طرح های مختلف و معمولا به رنگ سفید تولید میشوند. به صورت سقفی و یا دیواری روی پایه های مخصوص نصب می گردند. با توجه به اینکه از کدام اثر آتش برای تشخیص استفاده می کنند در انواع گوناگونی ساخته میشوند.انواع دتکتورها عبارتند از:

1.دتکتور دودی(smoke detector):

 این دتکتورها همانطور که از اسمشان پیداست با تشخیص دود آتش سوزی را تشخیص می دهند و معمولا به صورت سقفی نصب میشوند. دتکتورهای دودی سه نوع هستند:

1.دتکتور دودی یونیزاسیون(Ionization):  

از یک ذره آلفا که یک منبع رادیواکتیو تولید میکند. در اثر عبور اشعه رادیواکتیو از هوای داخل محفظه و یونیزه کردن آن مقداری جریان عبور می کند.با ورود دود به محفظه، جریان عبوری تغییر کرده. دتکتورها با استفاده از تشخیص تغییر میزان جریان عبوری آتش را تشخیص داده و اعلام حریق میکنند. این نوع دتکتور ها به دلیل عملکرد سریع و حساسیت بالایی که دارند میتوانند آتش را در مرحله ابتدایی تشخیص دهند.

2.دتکتور دود فتوالکتریک :

این دتکتور ها از یک منبع نوری و یک فوتوالکتریک ساخته شده اند.با ورود دود به محفظه ی دتکتور مسیر نور قطع شده و شدت نوری که به دستگاه حساس به نور می رسد کاهش میابد که باعث کاهش جریان خروجی شده آتش را تشخیص می دهد با استفاده از این دتکتور ها امکان تشخیص آتش با حرارت کم و ناقص سوز ممکن میشود.

3.آشکار ساز دودی اشعه ای(Beam detector) :

این دتکتورها از دو ماژول تشکیل شده اند که در مکان های مختلف نصب می شوند.  یکی از ماژول ها فرستنده و دیگری گیرنده است. دستگاه گیرنده نور مادون قرمز ارسال شده توسط فرستنده را میگیرد سپس درصد نور انتشار شده را با درصد نور جذب شده مقایسه می کند. اگر درصد اشعه جذب شده خیلی کمتر باشد این حالت به نشانه وجود دود تلقی می شود و سبب تشخیص آتش میگردد.

2.دتکتور حرارتی(heat detector):  

این دتکتور ها از حساسیت کمتری برخوردارند.با استفاده از مقاومت حرارتی که در آن ها تعبیه شده است تغییرات ناگهانی هوا را تشخیص داده و به پنل مرکزی اعلام ،حریق مینماید.از این دتکتورها نباید در جاهایی که دائما دما در حال نوسان هست استفاده کرد.دتکتور های حرارتی در سه نوع ارائه میشوند:

1.دتکتور های حرارتی ثابت:

دتکتور های حرارتی ثابت که به آن ها نقطه ای هم گفته میشود در دمای معین و ثابتی تحریک میشوند. به افزایش عادی دمای هوا ناشی از سیستم های گرمایشی ،نور خورشید و .... واکنش نشان نمیدهند.

2.دتکتور های حرارتی افزایشی:

این دتکتور ها به ولومی جهت تنظیم دما مجهز هستند.این دتکتور ها تغییر دما در یک محیط را با استفاده از یک کلید اختلاف فشاری تشخیص میدهند.اندازه گیری تغییر دما در یک فضا امکان پاسخ دهی سریع تری را نسبت به اندازه گیری دمای مطلق فراهم میکند.

3.دتکتور های ترکیبی:

این نوع دتکتور ها هم به صورت دتکتور حرارتی ثابت و هم دتکتور حرارتی افزایشی قابل استفاده هستند و قدرت آشکار سازی بالاتری نسبت به دتکتور حرارتی ثابت و افزایشی دارند.

3.دتکتور شعله ای:

این دتکتور ها قادر به تشخیص شعله آتش هستند . با استفاده از سنسور گیرنده اشعه ماورابنفش ،مادون قرمز و یا ترکیبی از هر دو را تشخیص میدهند.عملکرد این دتکتور ها بسیار سریع بوده به طوریکه قادر به تشخیص آتش و انفجار در کمتر از 4 میلی ثانیه هستند.البته برای جلوگیری از خطاهای احتمالی در تشخیص آتش سوزی معمولا این دتکتور ها با 3 ثانیه تاخیر طراحی میکنند.

4.دتکتور گازی :

این دتکتور ها برای تشخیص تشتی گاز به کار می روند و همچنین جهت پیش بینی آتش سوزی مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از دتکتور ها قادرند در صورت کشف نشتی گاز به یک شیرگاز فرمان بدهند و مسیر گاز را ببندند.